In deze vijfde aflevering van de podcast Samen Onderzoeken gaan we in gesprek over een praktische toolkit voor iedereen die in (bovenschoolse) teams op een effectieve manier wil samenwerken aan een innovatief vraagstuk. Samenwerken aan een innovatief vraagstuk, met collega’s uit andere scholen, het partnerschap Samen Opleiden of werkplaatsen onderwijsonderzoek met studenten, onderzoekers, opleiders en/of mensen uit andere sectoren. Dat kan je veel opleveren! Zo’n samenwerking is echter lang niet altijd effectief, soms blijven deelnemers hangen in veel praten, soms wordt er te snel voor een oplossing gekozen. Henderijn Heldens en Anje Ros van het lectoraat Goed Leraarschap, Goed leiderschap van Fontys Hogescholen Kind & Educatie, hebben een methodiek ontwikkeld die je in acht bijeenkomsten door het proces leidt.
Onze gasten in deze podcast zijn Janou Uebelgönne (leerkracht De Krullevaar Jenaplanschool en kartrekker innovatieteam startende leerkracht), Vital Hanssen (pabodocent aan de Fontys Pabo Venlo en deelnemer innovatieteam van basisschool De Harlekijn) en Henderijn Heldens (senior onderzoeker lectoraat Goed leraarschap Goed leiderschap en mede ontwikkelaar van de Toolkit Innovatieteams).
Direct online of via Spotify of via Apple Podcasts of via Stitcher.
“De complexiteit van vraagstukken wordt steeds groter, er is kennis en expertise van anderen nodig om te kunnen innoveren. Maar het is niet eenvoudig om goed samen te werken in een team met ‘vreemden’”, legt Henderijn uit. “Wij hebben de methodiek ontwikkeld om teams te ondersteunen zowel bij een effectieve manier van samenwerken aan een innovatief vraagstuk als bij het leggen van een goede verbinding met de eigen school en het benutten van ieders netwerk. Het team werkt toe naar het ontwerpen van een tool en/of praktische handreiking.”
“De samenwerking in innovatieteams biedt leerkansen voor pabostudenten.”
Henderijn Heldens
De toolkit bestaat uit een katern, een handleiding, werkvormen, PowerPoints en voorbeelden van opbrengsten. Daarnaast zijn er twee filmpjes beschikbaar en is het webinar over het gebruik van de toolkit terug te kijken.
“Steeds meer scholen ontwikkelen een onderzoekende cultuur en gaan evidence informed werken. De methodiek Design Thinking die wij hanteren, past daar goed bij”, vertelt Henderijn. Het team start met een oriëntatiefase waarin het vraagstuk geanalyseerd wordt. Het team gaat na deze eerste periode, een prototype ontwerpen, experimenteren, evalueren en weer bij stellen om de cirkel rond te maken. In het team van 6 tot 8 personen die met elkaar aan de slag gaan, is diversiteit van expertise heel belangrijk.
“Ik had niet kunnen bedenken hoe leuk mensen het vinden om met elkaar aan de slag te gaan in een innovatieteam”.
Henderijn Heldens
“De deelname aan het innovatieteam gaf een boost aan de ontwikkeling van de deelnemers, startende leerkrachten en studenten”, vertelt Janou. “Dat is wat we willen, zo krijgen we de werknemers die we graag willen. Werknemers die kwaliteit leveren, enthousiast zijn en op onderzoek uitgaan. Dat was voor mij de grote meerwaarde van het innovatieteam startende leerkrachten. Sterk was daarnaast de gelijkwaardigheid in dit team, iedereen werd gehoord, iedereen werd gezien.”
“Het werken in een innovatieteam is echt een vliegwiel voor ieders professionele identiteit.”
Janou Uebelgönne
Vital licht haar rol binnen het innovatieteam van BS De Harlekijn toe: “Ik kon mijn expertise, literaire competentie, inzetten bij het brede thema Lezen voor geluk. Wat kunnen wij als leerkrachten doen om van kinderen literair competente lezers te maken? Bij dit vraagstuk hebben we flink moeten snijden tijdens de eerste fase en moeten aanpassen waar we mee aan de slag wilden gaan. De methodiek biedt houvast en de rollen worden scherp neergezet, dat is helpend. De uiteindelijke kijkwijzer vormt een mooi eindresultaat. Ik heb ervaren hoe relevant de verbinding tussen wetenschap en praktijk is. Ik word echt een betere docent door deelname aan het innovatieteam”, aldus Vital.
“Het was indrukwekkend om te zien hoe krachtig en betekenisvol zo’n team is”.
Vital Hanssen
De methodiek biedt een kader voor de dialoog. Belangrijk is dat je de achterban meeneemt in het proces. Henderijn voegt als laatste toe dat de toolkit inmiddels in meerdere settings is uitgeprobeerd. Binnen een school, met verschillende scholen, bij besturen en overkoepelend door verschillende besturen.
