Bob Koster is werkzaam als lector Werkplekleren bij Fontys lerarenopleiding Tilburg (FLOT) en als lerarenopleider bij de Universiteit Utrecht. Samen met ADEF nam hij het initiatief om goede voorbeelden van Samen Opleiden te beschrijven. Op 1 december wordt het resultaat, de publicatie ‘Samen leraren opleiden – Parels uit de praktijk’ met daarin 17 inspirerende praktijkvoorbeelden, feestelijk gepresenteerd tijdens de bijeenkomst ‘Good practices Samen Opleiden’ in Utrecht.
De good practices beschrijven een breed scala aan activiteiten. Gaat het hier om activiteiten van samen opleiden of specifiek werkplekleren?
De insteek van de publicatie is om goede voorbeelden van samen opleiden te presenteren, waarbij het gaat om activiteiten die op de werkplek binnen de school plaatsvinden. Dit met het idee dat de afgelopen jaren veel aandacht is uitgegaan naar de structuur van samen opleiden, die volgens mij inmiddels aardig vorm heeft gekregen. Het is nu tijd om aandacht te geven aan de inhoud: hoe wordt er daadwerkelijk invulling gegeven aan de samenwerking? Welke activiteiten voor studenten ontstaan er uit de samenwerking tussen scholen en lerarenopleidingen?
De publicatie presenteert zeventien voorbeelden van samen opleiden. Wat is volgens jou de gemeenschappelijke noemer bij deze voorbeelden?
Wat opvalt bij de verschillende good practices is dat het overal gaat om een gedeelde verantwoordelijkheid tussen school en lerarenopleiding: een gelijkwaardigheid van de verschillende partijen bij het opleiden van aanstaande leraren.
Daarnaast laten de verschillende voorbeelden volgens mij het verdiepen van het leren zien: de opleidingsscholen zijn duidelijk gedreven om betere leraren af te leveren en ontwikkelen daarvoor activiteiten waardoor in het leren van studenten een verdiepingsslag plaatsvindt, bijvoorbeeld door theorie duidelijk te koppelen aan praktijkleren of door te werken aan onderzoekend leren.
Waarom zijn deze 17 voorbeelden gekozen voor de publicatie? Wat maakt ze inspirerend voor de andere opleidingsscholen?
Als initiatiefnemers van de publicatie zijn wij zeer verheugd dat zoveel hogescholen zich hebben ingezet om goede, inspirerende voorbeelden op te halen van samen opleiden. De lerarenopleidingen hebben zicht op wat er gebeurt in de praktijk van het samen opleiden en waren zeer gemotiveerd om dat zichtbaar te maken wat er aan gezamenlijk ontwikkelde activiteiten wordt uitgevoerd op de vo-scholen. Er is uiteindelijk een breed palet aan activiteiten in beeld gebracht in de publicatie, met een gevarieerde focus. We zijn ervan overtuigd dat er nog veel meer parels van samen opleiden te vinden zijn. Wij hopen uiteraard dat deze publicatie leidt tot het in de toekomst delen van nog meer inspirerende activiteiten.
Hoe kunnen de opleidingsscholen en niet-opleidingsscholen de voorbeelden voor hun eigen praktijk benutten?
De voorbeelden dienen wat mij betreft niet beschouwd te worden om één op één over te nemen of om er een oordeel over uit te spreken. We hopen dat de voorbeelden een stimulans zijn om opleidingsscholen na te laten denken, over welke elementen in de context van de eigen opleidingsschool relevant kunnen zijn. Aan de hand van een voorbeeld uit de publicatie kunnen partners in een opleidingsschool elkaar kritisch bevragen over de eigen inkleuring van de samenwerking en de werkwijze en inhoud van gezamenlijke activiteiten.
Welke didactische aanpakken zag je vooral terugkomen bij de good practices? Welke zou je in een volgende editie van deze good practices graag zien?
De voorbeelden laten denk ik vooral zien dat er vanuit ervaringen van studenten gewerkt wordt en dat daar andere ervaringen of theorieën aan gekoppeld worden. In een volgende editie van de publicatie zou ik vooral op zoek willen naar antwoord op de vraag: hoe maak je van een ervaring een leerervaring? En wat doen de opleidingsscholen in methodisch opzicht om dat te realiseren?
Wat kan jij als lector betekenen voor de opleidingsscholen om tot effectief werkplekleren te komen?
De afgelopen jaren heeft ons lectoraat zich gericht op het ontwikkelen van methodieken voor het leren op de werkplek. De komende jaren zet het lectoraat zich in op het doorgronden van de complexiteit van het leren en hoe aan die complexiteit recht te doen. Voor opleidingsscholen betekent dat meer greep krijgen op het leren van (aanstaande) leraren en uiteindelijk de kwaliteit van de leraar verder versterken.
Waarom is de bijeenkomst van 1 december ‘Good practices samen opleiden’ in Utrecht er één om zeker bij te wonen?
De bijeenkomst is een ideale gelegenheid om het gesprek aan te gaan over samen opleiden en levendige input te krijgen over de voorbeelden die in de publicatie staan. Op eerdere bijeenkomsten hebben we gemerkt dat juist die dialoog over de good practices de opleidingsscholen een spiegel biedt en kritisch laat kijken naar de samenwerking en activiteiten in de eigen context: waar sta je met je opleidingsschool en waar liggen je uitdagingen?
Ik kijk uit naar verdere interactie over alle goede voorbeelden van samen opleiden! Te beginnen op 1 december!
