BLOG Doorgaande professionele ontwikkeling

Zo langzamerhand ontwikkelt Samen opleiden zich in de richting van doorgaande leerlijnen: van studerende naar startende naar ervaren leraren. Dat is nog een behoorlijke puzzel! Er is een enorm aanbod, bijvoorbeeld van externe aanbieders. En zijn veel initiatieven voor scholing binnen scholen, vaak door schoolbesturen bijeen gebracht in zogenaamde huisacademies. Die initiatieven hangen sterk samen met de aanwezige expertise: als er een enthousiaste NLP deskundige in huis is die ook nog eens een training daarover kan verzorgen, dan is de huisacademie de plek om het onder te brengen. Maar: hoe hangt het beschikbare aanbod samen met de professionele ontwikkeling van de leraren die die scholen nodig hebben? Met de visie en de cultuur van de school? Met de gewenste ontwikkelingen en uitdagingen van de school? Met de leervragen van individuele docenten of een team? Welk aanbod is – terugredenerend – nodig voor starters en wat moet er dan tijdens de opleiding gebeuren? En hoe breng je dit in lijn met elkaar?

Door samen op te leiden raken scholen en lerarenopleidingen met elkaar in gesprek over het wat en hoe van de scholing tijdens de opleiding, en zo langzamerhand krijgt de doorgaande professionele ontwikkeling daarin steeds meer aandacht. Het Platform voor Samen Opleiden en Professionaliseren wijdde onlangs haar jaarlijkse congres aan het thema. Ik luisterde naar Joseph Kessels die ons voorhield dat de cultuurverschillen tussen scholen en lerarenopleidingen een vlotte ontwikkeling van de gewenste doorgaande professionele ontwikkeling hinderen: als we leraren willen die geloven in eigen kunnen, die zelf verantwoordelijkheid nemen, die betekenis hechten aan hun werk, nieuwsgierig zijn, waarom plaatsen we aanstaande leraren dan met enige regelmaat in een examenzaal met de tafels uiteen om een tentamen te maken?

‘Toekomstbehendig’ lijkt een woord dat mensen helpt om na te denken over de benodigde doorgaande professionele ontwikkeling: in staat om adaptief om te gaan met zichzelf en anderen, zodat je de toekomst naar je eigen hand kunt zetten. Ik schreef een jaar geleden als een blog over toekomstbehendig opleiden, en ik zie het woord steeds vaker terugkomen. Er zijn toekomstbehendige leraren nodig die zichzelf, het beroep, hun vak en hun context verder kunnen ontwikkelen. Leraren die goede pedagogen en didactici zijn, en ook samen met anderen hun school en de gewenste leerprocessen van leerlingen weer een stapje verder kunnen helpen. Zodat ook die leerlingen zich kunnen ontwikkelen tot toekomstbehendige professionals. Precies daarover ging vorige week  het congres van de Opleidingsscholen Haaglanden en Rotterdam, waarin filosoof Henk Oosterling ons voorhield dat door op de manier op te leiden zoals we dat nu doen, we de toekomst tegenhouden.

Over Mariëlle Theunissen

Mariëlle Theunissen is onderwijskundige en voltooide haar doctoraal opleiding Onderwijskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In 1995 promoveerde zij op een proefschrift naar samenwerking tussen onderwijsorganisaties. Tijdens en na haar promotie werkte Mariëlle als lerarenopleider aan de lerarenopleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen en Hogeschool Rotterdam. Tevens is zij docent muziek en CKV aan het Alfrink College in Zoetermeer en is zij betrokken bij de ontwikkeling van de Opleidingsschool Haaglanden.