Een jaar hebben we eraan gewerkt, maar nu is hij af: het Kijkkader voor praktijken van Samen opleiden. ‘We’, dat zijn drie lectoren, namelijk Bob Koster, Frank Crasborn en ikzelf. Tijdens het komende VELON congres op 12-13 maart in Roermond verschijnt het Kijkkader in de vorm van een blok (als in ‘schrijfblok’) met uitneembare vellen papier. En ik kan je verklappen: hij ziet er mooi uit.
Naar aanleiding van de 40 ‘good practices’ die in twee publicaties “Samen Leraren Opleiden, parels uit de praktijk” zijn beschreven (verschenen in 2016 en 2017 bij het Steunpunt Opleidingsscholen), rees bij ons de nieuwsgierigheid naar onderliggende opleidings-didactische principes van praktijken van Samen opleiden. We hebben de ‘Parels’ gebruikt als informatiebron om het Kijkkader te ontwikkelen, waarmee bestaande opleidingspraktijken onder de loep genomen en/of verbeterd kunnen worden, en waarmee nieuwe praktijken kunnen worden ontworpen.
Ik vond het proces waarin we het Kijkkader hebben ontwikkeld erg interessant en leuk. De eerste schetsen op basis van de eerste twintig ‘Parels’, feedback van de makers van deze ‘Parels’, het uitproberen van deze versie van het Kijkkader op de volgende twintig ‘Parels’, en het uitproberen van het Kijkkader samen met vier opleiders van zowel opleidingsscholen als lerarenopleidingen teneinde de laatste finetuning te realiseren, waren allen stuk voor stuk boeiende sessies met mensen met passie voor het opleiden van de beste leraren.
De basis van het Kijkkader is driehoek theorie-praktijk-persoon, die in feite de basis is van alles wat met Samen opleiden van leraren te maken heeft. Het blijkt telkens weer een robuuste figuur te zijn, waarin de kern van Samen opleiden vervat is. De door ons geanalyseerde praktijken blijken allen min of meer verbinding te realiseren tussen de schoolpraktijk, het persoonlijk functioneren van de student en de theorie: zowel expertkennis uit de boeken als praktijkkennis.
Vanuit het uitgangspunt van verbinding tussen de drie elementen ontstonden al werkend een reeks sleutelvragen waarmee een bestaande of potentiële opleidingspraktijk geanalyseerd of (her)ontworpen kan worden. Ik heb zelf het Kijkkader uitgeprobeerd met behulp van de sleutelvragen op de leerwerktaak adolescentiepsychologie. Vooral de vragen met betrekking tot de visie die we hebben op Samen opleiden en hoe die tot uitdrukking komt in deze ‘good practice’, leverde inzichten tot verder verbetering op. In mei verschijnt bij het Platform Samen opleiden en Professionaliseren een verdiepend katern over het Kijkkader. Het smaakt naar meer: wellicht een groter onderzoek om op grotere schaal praktijken van Samen opleiden te analyseren en te ontwerpen?
