Deze podcast is opgenomen voor ‘De week van Samen Opleiden 2023’. Het thema is ‘Samen Opleiden sterk in ontwikkeling’. In deze special gaat Joke Kiewiet-Kester (projectleider Educatief-regionale samenwerking bij Academie Educatie van Hogeschool Arnhem en Nijmegen) in gesprek met prof. dr. Patrick Kenis (hoogleraar Public Governance aan de Universiteit van Tilburg). Centraal staat een wel heel actueel thema voor het Platform Samen Opleiden & professionaliseren, namelijk de Regionale Aanpak Toekomst Onderwijsarbeidsmarkt uit de decemberbrief van minister Wiersma, over nieuw te vormen onderwijsregio’s.
Vanuit zijn wetenschappelijke expertise op organisatienetwerken en complexe maatschappelijke vraagstukken laat Patrick zijn licht schijnen over de onderwijsregio’s zoals beschreven in het bij de decemberbrief behorende werkplan. Wat valt hem op en wat weten we uit andere sectoren of eerder onderzoek? Welke aandachtspunten ziet hij voor deze landelijke ontwikkeling? Wat wil hij meegeven aan scholen in het primair- en voortgezet onderwijs, schoolbesturen, MBO-instellingen en lerarenopleidingen die nu ook al samenwerken in verschillende netwerken, zoals de partnerschappen Samen Opleiden en Professionaliseren?
Patrick noemt organisatienetwerken dé organisatievorm van de toekomst. Hij licht toe: “Het wordt voor organisaties steeds moeilijker om zelfstandig complexe vraagstukken aan te pakken. Organisaties kunnen dit niet meer individueel, zij kunnen dit beter gezamenlijk oppakken om een outcome te realiseren.” Dat sluit aan bij de uitdagingen die we op de onderwijsarbeidsmarkt zien. Hoe zorgen we voor genoeg blijvende, blijvend goede leraren en andere onderwijsprofessionals?
Minister Wiersma heeft in samenspraak met de landelijke sector-, vak- en onderwijsorganisaties vastgesteld dat er meer en beter regionaal samengewerkt moet worden. Er worden onderwijsregio’s gevormd (toen nog RATO’s genoemd) waarin partnerschappen Samen Opleiden en RAP-regio’s worden samengebracht en ook de Regionale Allianties bij betrokken zijn. Op papier klinkt dat eenvoudig, in de realiteit levert het een hoop vragen en uitdagingen. We zoomen in op een aantal belangrijke thema’s uit het werkplan.
“Het is belangrijk om vanuit beleid netwerken een stimulans te geven om samenwerking tot stand te brengen. Belangrijker dan de vorming van regio’s door kunstmatige grenzen, is de vraag hoe we samenwerking kunnen stimuleren. En hoe kunnen we een bestaande samenwerking verder versterken?” vertelt Patrick. “Elke onderwijsregio zou alle typen organisaties die een bijdrage leveren binnen het organisatienetwerk moeten bevatten”, betoogt Patrick. “Op die manier heb je alle ‘ingrediënten’ die nodig zijn om het resultaat te kunnen bereiken. De afbakening van de regio zou gekoppeld moeten worden aan aanwezige inhoud en doelstellingen in plaats van aan geografische grenzen. Vertrek vanuit de inhoud en check dan of alle 5 functies (werven, matchen, opleiden, begeleiden en professionaliseren) op welke wijze ze relevant zijn in deze specifieke regio en zo ja, check of ze aanwezig zijn.” Op de vraag wat Patrick nog mee wil geven aan de luisteraars, antwoordt hij: “Zet het initiatief tot samenwerking voorop en, voor het ministerie, erken de bestaande, goed functionerende samenwerkingen, probeer van ze te leren en faciliteer deze.”
Laat de dynamiek in de samenwerking zijn gang gaan. Zet er niet te veel druk en eisen qua snelheid achter. Binnen een netwerk zullen partners het initiatief nemen. Er ontstaat organisch een kern in het netwerk die erkend wordt door de partners als betrouwbaar. Deze kern kan dan plannen uitwerken en communiceert vanuit dat vertrouwen goed met de achterban.”
prof. dr. Patrick Kenis, hoogleraar Public Governance aan de Universiteit van Tilburg
Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond de onderwijsregiovorming? Bezoek dan ons dossier Samen sterk in Onderwijsregio’s. We wensen jullie een mooie Week van Samen Opleiden toe!
Luister direct online , of via Apple Podcasts (iTunes), Spotify of Stitcher. Deel deze aflevering met anderen en abonneer je op ons kanaal in jouw app. De volgende aflevering vind je ook in de eerstvolgende nieuwsbrief en op de website van het Platform Samen Opleiden & Professionaliseren. Bovendien worden onze afleveringen gedeeld op het podcastkanaal van de VO-raad.
Podcast Samen Opleiden is voor iedereen die professioneel te maken heeft met opleiden en professionaliseren binnen het onderwijs. In elke aflevering spreekt gastheer Joep Stassen nieuwe gasten over actuele ontwikkelingen in het opleiden en professionaliseren van onze toekomstige leraren.
